Η μυθική Στυμφαλία, είναι μία από τις σπάνιες φυσικές ορεινές λίμνες της Ελλάδας, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά συγκεντρώνοντας μεγάλο αριθμό ειδών ορνιθοπανίδας. Θεωρείται μάλιστα, η πιο σημαντική φυσική λίμνη της Πελοποννήσου, η οποία βρίσκεται στα νότια του νομού Κορινθίας και έχει σχηματιστεί σε ένα ορεινό οροπέδιο, που περιβάλλεται από τα βουνά Ζήρεια, Ολίγυρτο, Μαυροβούνι και Γαβριά, σε υψόμετρο 620 μέτρα.
Επιπροσθέτως, η Στυμαφαλία συνδέεται άμεσα με τους μύθους του Ηρακλή. Σύμφωνα με τον μύθο, στη λίμνη της Στυμφαλίας, που οικιστής της θεωρείται ο Στύμφαλος, ο Ηρακλής αντιμετώπισε τις Στυμφαλίδες Όρνιθες[1]. Οι Στυμφαλίδες όρνιθες διώχθηκαν από τους λύκους δια μιας χαράδρας κοντά στον Ορχομενό της Αρκαδίας και είχαν καταφύγει στη λίμνη Στυμφαλία της ορεινής Κορινθίας, συνιστώντας απειλή για τους ανθρώπους, τα κοπάδια και τις σοδειές. Ο Ηρακλής ωστόσο, μη γνωρίζοντας τον τρόπο να βγουν από την πυκνή βλάστηση της λίμνης, με τη βοήθεια της θεάς Αθηνάς, η οποία του έδωσε κρόταλα από χαλκό σφυρηλατημένα στο εργαστήρι του Ηφαίστου, τα πουλιά ξεσηκώθηκαν τρομαγμένα και ο Ηρακλής τα εξολόθρευσε με τα βέλη του[2].
Αξιοσημείωτη είναι η περιγραφή του Παυσανία, ο οποίος όταν επισκέφθηκε την περιοχή, εντυπωσιάσθηκε από τον Ναό της Στυμφαλίας Αρτέμιδος, με το επίχρυσο άγαλμα της θεάς, τις ξύλινες παραστάσεις των Συμφαλίδων Ορνίθων και τις μαρμάρινες παρθένες με πόδια πουλιών.
Σήμερα, στις όχθες της λίμνης σώζονται μισοβυθισμένα στα νερά, τα ερείπια της αρχαίας πόλης. Στην περιοχή υψώνονται επίσης, τα ερείπια καθολικής Μονής Ζάρακα, Κιστερκιανού Τάγματος της Φραγκοκρατίας (1223), που χτίσθηκε με υλικά από τα ερείπια αρχαίων κτισμάτων. Σώζονται επίσης κρήνες, τα νερά των οποίων κατέβαιναν ως την πόλη της Κορίνθου και ένα μεγαλειώδες αρδευτικό έργο κτισμένο το 138 π.Χ., την εποχή του Αυτοκράτορα Αδριανού[3]. Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας η ευρύτερη περιοχή ήταν καταφύγιο για τον αγώνα του 1821 δίνοντας αγωνιστές, όπως ο Αναγνώστης Οικονόμου και ο Νοταράς.
Σύγχρονο και μοντέρνο δεσπόζει σήμερα το Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας, που βρίσκεται στην ορεινή Κορινθία. Το Μουσείο δημιουργήθηκε από το ΠΙΟΠ, το οποίο έχει και την ευθύνη της λειτουργίας του για τα επόμενα 50 χρόνια. Ωστόσο, θα αναλυθεί περαιτέρω παρακάτω.
Το μοντέρνο κτήριο των αρχιτεκτόνων Τάση Παπαϊωάννου και Δημήτρη Ησαΐα είναι από τα ομορφότερα στην ελληνική επαρχία, προσεγμένο μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια. Ο επισκέπτης χαίρεται να περπατά στους φωτεινούς χώρους και τις βεράντες με θέα στη λίμνη και τα γύρω βουνά.
Το εσωτερικό του μουσείου είναι σχετικά μικρό, με εκθέματα που συνδέονται με το περιβάλλον και τη λαογραφία της περιοχής, παρουσιασμένα με σύγχρονο τρόπο, ο οποίος ενθαρρύνει τα παιδιά να πιάσουν, να παρατηρήσουν και να παίξουν. Ένα αντίγραφο της παραδοσιακής βάρκας των ψαράδων τα περιμένει μέσα στη μικρογραφία της λίμνης, ενώ η αναπαράσταση της πορείας του νερού από τις κορυφές των βουνών στις διαφορετικές λίμνες της υπόσχεται να τα διασκεδάσει. Μακέτες και διαδραστικές εφαρμογές, ψηφιακές αναπαραστάσεις και ταινίες τεκμηρίωσης κάνουν την επίσκεψη πιο ενδιαφέρουσα και διασκεδαστική. Τέλος, προσφέρονται ποικίλα εκπαιδευτικά προγράμματα για μικρούς και μεγάλους.
[1]«πουλιά της Στυμφαλίας», ήταν ανθρωποφάγα πουλιά με χάλκινα ράμφη, νύχια και φτερά
[2] Κοκκωνάκης, 2011, 274-275
[3] Κοκκωνάκης, 2011, 274
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Κοκκωνάκης Σωτ. Εμμ., 2004, Οι Αρχαίοι Αθλητικοί Αγώνες και η Συμβολή της Κορινθίας σ’αυτούς, Εκδ. ΙΣΘΜΙΟΝ, Κιάτο
Παυσανίας, 2004, Ελλάδος Περιήγησις Κορινθιακά- Λακωνικά, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα
