Κατίνα Παξινού: Μια Ελληνίδα στο Χόλυγουντ

Εμφανίσεις: 663

Η Αικατερίνη Κωνσταντοπούλου, όπως ήταν το πατρικό επώνυμο της Κατίνας Παξινού, γεννήθηκε σαν σήμερα στις 17 Δεκεμβρίου 1900 στον Πειραιά και ήταν κόρη του αλευροβιομήχανου Βασίλη Κωνσταντόπουλου. Σπούδασε μουσική και κλασικό τραγούδι στο Ωδείο της Γενεύης, καθώς και σε ανάλογες σχολές του Βερολίνου και της Βιέννης. Πρωτοεμφανίστηκε στη Σκηνή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά το 1920, ερμηνεύοντας τον βασικό ρόλο στην όπερα «Αδελφή Βεατρίκη» του Δημήτρη Μητρόπουλου.

το 1929 εμφανίζεται για πρώτη φορά στο θέατρο πρόζας ως μέλος του θιάσου της Μαρίκας Κοτοπούλη, παίζοντας στο έργο του Ανρί Μπατάιγ «Η Γυμνή Γυναίκα». Εκεί γνωρίζει τον Αλέξη Μινωτή, τον ερωτεύεται και τον παντρεύεται, έχοντας χωρίσει με τον Παξινό, του οποίου θα κρατήσει το επίθετο για το υπόλοιπο της καλλιτεχνικής της πορείας. Το 1931, προσχωρεί μαζί με τον Αλέξη Μινωτή, στον Συνεταιρικό Θίασο του Αιμίλιου Βεάκη, που παρουσιάζει σημαντικά έργα του διεθνούς ρεπερτορίου, όπως: «Πόθοι κάτω από τις λεύκες» του Ευγένιου Ο' Νιλ, «Ο Πατέρας του Αυγούστου» του Στρίντμπεργκ, «Ο θείος Βάνιας» του Τσέχωφ.

Από το 1932 έως το 1940, εμφανίζεται στο Εθνικό Θέατρο, όπου ερμηνεύει ρόλους που την καταξιώνουν ως κορυφαία ηθοποιό της ελληνικής σκηνής. Με τη Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου θα εμφανιστεί στο Λονδίνο, τη Φρανκφούρτη και το Βερολίνο, ερμηνεύοντας το ρόλο της Ηλέκτρας στο ομώνυμο έργο του Σοφοκλή, την Γερτρούδη στον «Άμλετ» του Σαίξπηρ, την Κυρία Άλβινγκ στους «Βρικόλακες» του Ίψεν.

Την περίοδο του πολέμου εγκαθίσταται στις ΗΠΑ, όπου εμφανίζεται στο Μπρόντγουεϊ και ερμηνεύει σπουδαίους ρόλους στον κινηματογράφο, με τους οποίους κερδίζει τη διεθνή αναγνώριση. Στις κινηματογραφικές επιλογές της υπήρξε εκλεκτική, εξ ου και οι μόλις 11 ταινίες της. Μεταξύ άλλων, συνεργάστηκε με τον Όρσον Γουέλς («Ο κύριος Αρκάντιν», 1955), τον Λουκίνο Βισκόντι («Ο Ρόκο και τ' αδέλφια του», 1960) και φυσικά τον Σαμ Γουντ ( «Για ποιόν χτυπά η καμπάνα»), όπου έπαιξε τη δυναμική αντάρτισσα του ισπανικού εμφυλίου που μπορούσε να προβλέπει το μέλλον. Για την ερμηνεία της τιμήθηκε το 1944 με το Όσκαρ Β' Γυναικείου Ρόλου, ενώ το 1949 τιμήθηκε με το Βραβείο Κοκτό στο Φεστιβάλ Μπιαρίτς για την ερμηνεία της στην ταινία του Ντάντλεϊ Νίκολς «Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα».

Η Κατίνα Παξινού, μετά από μια σπουδαία και διεθνή καριέρα, πέθανε στις 22 Φεβρουαρίου 1973 στην Αθήνα, σε ηλικία 72 ετών.

Φωτογραφία: Η Κατίνα Παξινού (στο κέντρο) και οι αδελφές της, Βαρβάρα και Μαρία Κωνσταντοπούλου (ψηφιοποιημένη συλλογή ΕΛΙΑ, PAX1.122).

Πηγή: SanSimera.gr

Διαβάζουμε περιοδικά του 19ου αιώνα: Ο "Έσπερος" (1881)

Εμφανίσεις: 565

Ο Έσπερος ήταν καλλιτεχνικό περιοδικό του 19ου αιώνα, που εκδιδόταν στη Λειψία από τον Ιωάννη Περβάνογλου. Το συγκεκριμένο τεύχος είναι της 13ης Μαΐου του 1881. Διαβάστε το εδώ.

Μαυρογονάτου Αφροδίτη, MA αρχαιολόγος

Η Μάγισσα που μισούσε τα κάλαντα, του Ευγένιου Τριβιζά: μια θεατρομουσικοχορευτική παράσταση με χορούς απ΄ όλη την Ελλάδα στο Δημοτικό Θέατρο Κορίνθου

Εμφανίσεις: 420

Η µάγισσα Φρικαντέλα µισεί αφάνταστα όλα τα καλά. Δε χορεύει καλαµατιανό. Χορεύει µόνο κακαµατιανό. Δεν τρώει ποτέ της καλαµαράκια. Τρώει µόνο κακαµαράκια. Δεν πίνει πορτοκαλάδα, µόνο πορτοκακάδα. Αλλά, πάνω απ' όλα, µισεί τα κάλαντα.

Όταν, λοιπόν, παραµονές πρωτοχρονιάς ακούει τα παιδιά της γειτονιάς να τραγουδάνε τα κάλαντα, γίνεται έξω φρενών, τους κλέβει τις φωνές τους και τις φυλακίζει σε µπαλόνια. Η απολαυστική περιπέτεια συνεχίζεται στους χιονισµένους δρόµους της πόλης και στο κάστρο της µάγισσας, στα µαγικά δωµάτια του οποίου, τα παιδιά µε επικεφαλής τον τετραπέρατο Σεβαστιανό Μπισµπικούκη αναζητούν τα µπαλόνια µε τις κλεµµένες φωνές τους.

Ένα παραμύθι για μικρούς και μεγάλους, σε διασκευή-σκηνοθεσία Γιώργου Καβουρτζή, στις 17/12, στο Δημοτικό Θέατρο Κορίνθου, στις 20:00.

Την παράσταση ντύνει ζωντανά ορχήστρα με τον Παναγιώτη Λάλεζα. Συμμετέχουν: Χορευτικός Όμιλος Κορινθίας, Λαογραφική Στέγη Κορίνθου, Σ.Γ. και Κ. «Τροπαίων» Δήμου Γορτυνίας.

Λαϊκή παράδοση: Τα ξωτικά των Χριστουγέννων

Εμφανίσεις: 530

Το είδος αυτό των δαιμόνων-τα ξωτικά, όπως τα λένε γενικώτερον-παρουσιάζονται κάθε χρόνο, μόνον την παραμονήν των Χριστουγέννων μέχρι των Φώτων, οπότε και εξαφανίζονται. Επειδή οι χωρικοί γνωρίζουν εκ πείρας ότι τα σατανικά αυτά ερέσκονται να επισκέπτωνται τους μύλους, φροντίζουν εγκαίρως να έχουν επάρκειαν αλέσματος για το διάστημα των ημερών αυτών.

Μια χωρική εκ της Ζηλίστης της Ναυπακτίας –η Μάρω-ευρεθείσα εις την ανάγκην να αλέση, εφόρτωσε το άλογό της και κατά τα μεσάνυχτα της παραμονής των Φώτων, μετέβη εις τον εις τας όχθας του ποταμού Φίδαρι κείμενον μύλον του χωρικού Αντώνη Τσάγκα, τον οποίον έθεσεν εις κίνησιν, αφού πρώτα έβαλε το νερό στο αυλάκι. Μέσα όμως στο μύλο, βρήκε και έναν καλικάντζαρον κουτσόν. Εν τω μεταξύ, έως ότου γίνει το άλεσμα, έκοψε μικρά τεμάχια από ψαχνό χοιρινό κρέας και αφού τα έκαμε σουβλάκια ή σουφλιμά, όπως το λένε οι χωρικοί των μερών εκείνων, τα έψηνε στη φωτιά που είχε ανάψει.

Ο κουτσός καλικάντζαρος τώρα παίρνει κι αυτός μερικά βατραχάκια ή βαθράκια-όπως τα λένε οι ορεινοί της Ρούμελης και αφού τα έκαμε σουβλάκια, άρχισε να τα στριφογυρίζη στην ίδια φωτιά. Όταν είδε πως τα βατραχάκια του έσταζαν το ξύγκι τους, παίρνει τη σούβλα του και με το λίπος που έσταζε, άρχισε να αλείφη τα σουβλάκια της χωρικής και της τα εμαγάρισε! Συγχρόνως δε για να της βγάλη μιλιά, είτε να γελάση, είτε να θυμώση, έλεγε : Τσίτσι συ και τσίτσι εγώ, καλύτερο το δικό μου το τσιτσί! Το δικό μ’ λιπώνει, το δικό σου δεν λιπώνει!η χωρική εθύμωσε υπερβολικά, γιατί ο σαιτάνης της αχρήστευε το μεζέ της που θάτρωγε και έπνεε μένεα εναντίον του και κυριολεκτικώς έβραζε μέσα της από αγανάκτησι, αλλά κρατήθηκε και δεν έβγαλε τσιμουδιά, γιατί κατά την πρόληψιν των χωρικών, ο δαίμονας θα της έπαιρνε τη φωνή της! Έτοιμο το άλεσμα. Το σακκιάζει αμέσως η Μάρω, το φορτώνει στ’άλογό της και αφήνει μια αδειανή θέσι για τον εαυτό της στον μέσον του σαμαριού. Αυτό είναι το λεγόμενο πανωγόμι. Χωρίς να χάση καιρό η Μάρω, γυρίζει πίσω, παίρνει τη σούβλα της και καθώς ήταν ζεστή-ζεστή την εκσφενδονίζει στα σκέλη του καλικάντζαρου!-όλοι τους, ως γνωστόν, είναι γυμνοί-πηδάει επάνω στο άλογό της και αφού σκεπάστηκε μ’ένα χειράμι, το χτυπάει δυνατά και φεύγει όσο μπορούσε γληγορώτερα. Ο κουτσός από τους φρικτούς πόνους, ρέκαζε ως τον ουρανό και καλούσε εις βοήθειαν τους συντρόφους του.

Να κι έφθασαν τα πάγανα. Μόλις πληροφορ’ηθηκαν τα πάθημά του, παίρνουν τα αχνάρια του αλόγου και την στρώνουν στο κυνήγι τη χωρική. Σε λίγη ώρα την φτάνουν μπαίνουν μπροστά στο άλογο και τη σταματούν. Να η μία η μεριά, να και η άλλη, να και το πανωγόμι, πούντην η Μάρω; Δεν είν’εδώ. Πάμε πίσω στο ζοργιό (ζοργιό λένε συνήθως τον μύλον. Είναι η κάτωθεν του μύλου διέξοδος του νερού το οποίον εξέρχεται με βίαν, με ζόρι. Ο ζοριός στη Λακωνία λέγεται χούρχουλη). Γυρίζουν τότε στο μύλο. Ψάχνουν παντού και δεν την βρίσκουν. Τρέχουν πάλι και ξανασταματούν τα’άλογο. Να η μία η μεριά, να και η άλλη, να και το πανωγόμι πούναι αυτή;

Δεν είν’εδώ πάλι η Μάρω στο ζοργιό!Ακούνε το λάλημα του κόκορα. Άσπρος κόκορας λαλεί-είπαν τα ξωτικά. Ξαναπάνε στο μύλο και γυρίζουν πάλι στ’άλογο. Για να ιδούμε, είπαν τώρα, τι να είναι αυτό το πανωγόμι;

Εξημέρωνε των Φώτων και ο παπάς άρχισε να ψέλνη το τροπάριον. Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου Κύριε.. Ακριβώς τη στιγμή εκείνη, λάλησε άλλος πετεινός. Μαύρος κόκοτας λαλεί!είπαν οι καλικάντζαροι-Φεύγεστε, να φεύγωμε, γιατ’ έρχετ’ο ζουρλόπαπας με τη ζουρλοπατηρίτσα!και εξηφανίσθησαν!

 

(Κωνστ. Σταυροπούλου, Ο κεκρυμμένος θησαυρός των λαϊκών παραδόσεων, Αθήναι, 1953, σελ. 7)

Αρχείο Παροιμιών και Λαϊκών Παραδόσεων του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών
 
 
Μαυρογονάτου Αφροδίτη, MA αρχαιολόγος

Λόγοι ωφέλειας της νηστείας των Χριστουγέννων (Σαρανταήμερο), του 1756

Εμφανίσεις: 488

Λόγοι ψυχοφελείς εις την αγίαν και μεγάλην τεσσαρακοστήν. και εις την τεσσαρακονθήμερον νηστείαν των Χριστού γεννών. / Συντεθέντες, και εκφωνηθέντες παρά του ταπεινού Ιεροκήρυκος Νικολάου Μαυροειδή του Κεφαληνιέως.

Διαβάστε εδώ

 

Μαυρογονάτου Αφροδίτη, MA αρχαιολόγος